Phòng chống đột quỵ: Bảo vệ tim mạch, giữ sức khỏe bền vững

I. Kiểm soát các yếu tố nguy cơ:

1. Huyết áp cao

Huyết áp cao, hay còn gọi là tăng huyết áp, là một tình trạng mà lực đẩy của máu trên thành mạch máu tăng lên, làm cho tim phải đánh mạnh hơn để đưa máu đến các cơ quan và mô trong cơ thể. Huyết áp cao là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây ra đột quỵ và các vấn đề tim mạch khác. Điều quan trọng là kiểm soát và duy trì huyết áp trong mức bình thường để giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nguy hiểm.

Để giảm nguy cơ huyết áp cao và bảo vệ tim mạch, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Duy trì cân nặng lý tưởng: Giảm cân nếu bạn bị thừa cân hoặc béo phì.
• Chăm sóc sức khỏe: Điều trị các bệnh lý liên quan như tiểu đường, rối loạn lipid và bệnh tim mạch.
• Thay đổi lối sống: Tập luyện đều đặn, hạn chế tiêu thụ muối, đường và chất béo bão hòa, và tránh stress.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định: Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giúp kiểm soát huyết áp.

2. Mỡ máu cao:

Mỡ máu cao là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến các vấn đề về tim mạch và đột quỵ. Để kiểm soát mỡ máu cao, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:

• Thay đổi lối sống: Điều chỉnh lối sống là một trong những biện pháp quan trọng để giảm mỡ máu cao. Hãy ăn một chế độ ăn uống cân đối và giàu chất xơ, giảm tiêu thụ chất béo bão hòa và đường. Tập thể dục thường xuyên và duy trì cân nặng lý tưởng.
•  Điều trị dự phòng: Nếu mỡ máu cao không được kiểm soát bằng thay đổi lối sống, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng thuốc điều trị dự phòng. Điều này bao gồm việc sử dụng các loại thuốc kháng lipid như statin để giảm mỡ máu.
•  Điều trị chuyên sâu: Trong một số trường hợp, khi mỡ máu cao có nguy cơ gây ra các vấn đề về tim mạch và đột quỵ, bác sĩ có thể đề xuất điều trị chuyên sâu hơn như điều trị mỡ máu bằng các loại thuốc hóa sinh, xử lý lipid hay các biện pháp can thiệp mạch máu.
•  Định kỳ kiểm tra sức khỏe: Điều quan trọng là thực hiện định kỳ kiểm tra sức khỏe với bác sĩ để theo dõi mức mỡ máu và các yếu tố nguy cơ khác liên quan đến tim mạch. Điều này giúp bác sĩ có thể theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn và đưa ra các khuyến nghị phù hợp để kiểm soát mỡ máu cao.
•  Thay đổi thói quen sống: Ngoài việc kiểm soát chế độ ăn uống và tập thể dục, hãy tránh hút thuốc lá và giảm tiêu thụ cồn. Những thói quen không lành mạnh này có thể tác động tiêu cực đến mỡ máu và sức khỏe tim mạch của bạn.
•  Tìm sự hỗ trợ từ chuyên gia: Nếu bạn gặp khó khăn trong việc kiểm soát mỡ máu cao, hãy tìm sự hỗ trợ từ chuyên gia y tế như bác sĩ, chuyên viên dinh dưỡng hoặc huấn luyện viên tập thể dục. Họ có thể giúp bạn xác định các vấn đề cụ thể và tư vấn giải pháp phù hợp.

3. Tiểu đường

Kiểm soát tiểu đường là một yếu tố quan trọng để phòng ngừa đột quỵ và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Dưới đây là một số biện pháp kiểm soát tiểu đường một cách hiệu quả:

• Tuân thủ chế độ ăn uống cân đối: Chọn thực phẩm giàu chất xơ và có chỉ số glycemic thấp. Hạn chế tiêu thụ các loại thức ăn có nhiều đường, tinh bột và chất béo bão hòa. Tăng cường tiêu thụ rau củ, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt và các nguồn protein lành mạnh.
• Tập luyện thường xuyên: Tập thể dục có thể giúp cải thiện quản lý đường huyết và giảm nguy cơ các vấn đề về tim mạch. Thực hiện ít nhất 150 phút tập luyện vừa phải mỗi tuần, bao gồm các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, yoga hay tập thể dục nhịp điệu.
• Giảm cân nếu cần thiết: Nếu bạn bị thừa cân hoặc béo phì, giảm cân là một biện pháp hiệu quả để kiểm soát tiểu đường. Giảm cân một cách cân nhắc và hợp lý dưới sự hỗ trợ của chuyên gia y tế.
• Uống đủ nước: Hãy uống đủ nước hàng ngày để giữ cho cơ thể luôn được cân bằng và hỗ trợ việc kiểm soát đường huyết.
•  Điều trị và theo dõi định kỳ: Nếu bạn đã được chẩn đoán tiểu đường, hãy tuân thủ kế hoạch điều trị và theo dõi định kỳ của bác sĩ. Điều này bao gồm việc kiểm tra định kỳ mức đường huyết và theo dõi sự thay đổi trong tình trạng sức khỏe.
•  Bỏ hút thuốc lá và giảm tiêu thụ cồn: Hút thuốc lá và tiêu thụ cồn có thể làm tăng nguy cơ các vấn đề về tiểu đường và tim mạch. Hãy hỗ trợ từ chuyên gia y tế và thực hiện các biện pháp hỗ trợ để bỏ hút thuốc lá và giảm tiêu thụ cồn nếu bạn có thói quen này.
•  Điều chỉnh liều thuốc theo chỉ định: Nếu bạn đang sử dụng thuốc để kiểm soát tiểu đường, hãy đảm bảo uống đúng liều và theo chỉ định của bác sĩ.

II. Lối sống lành mạnh

Lối sống, như chế độ ăn uống và tập thể dục, là các yếu tố có thể kiểm soát và thay đổi được. Yếu tố nguy cơ là những thói quen hay hành vi trong cuộc sống hằng ngày khiến một người dễ mắc một bệnh lý nào đó hơn những người khác. Nếu không nhận ra và không tích cực cải thiện những thói quen xấu này, chúng có thể sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của chúng ta.

1. Chế độ ăn uống và dinh dưỡng

Chế độ ăn uống lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính; đồng thời còn giúp cải thiện sức khỏe và giúp chúng ta đạt được hoặc duy trì cân nặng hợp lý. Đó là sự cân đối giữa việc lựa chọn thực phẩm và lượng calo cần tiêu thụ của mỗi người.

Những hướng dẫn khuyến nghị thực phẩm gợi ý:

• Ăn nhiều thực phẩm từ thực vật, như rau xanh, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt.
• Ăn hải sản nhiều hơn thay thế cho thịt đỏ, thịt gia cầm và trứng.
• Hạn chế lượng muối, chất béo dạng đặc, đường và các loại ngũ cốc tinh chế.
• Giảm lượng calo cung cấp qua ăn uống và tăng lượng calo tiêu thụ bằng những hoạt động thể chất.

Cân nặng quá mức gây quá tải cho toàn bộ hệ thống tuần hoàn. Đây cũng là nguyên nhân của rối loạn lipid máu, bệnh cao huyết áp và bệnh tiểu đường. Những bệnh lý này đều có thể làm tăng khả năng mắc bệnh đột quỵ.

2. Hoạt động thể chất

Hoạt động thể chất được hiểu đơn giản là bất cứ những việc khiến cơ thể chúng ta di chuyển. Những người tập thể dục từ năm lần trở lên trong mỗi tuần có nguy cơ mắc bệnh  đột quỵ thấp hơn những người khác.

Khuyến cáo hướng dẫn hoạt động thể chất dành cho người lớn có những điều sau đây:

• Hoạt động vừa phải: 150 phút hoạt động cường độ vừa phải mỗi tuần (đi bộ nhanh, thể dục nhịp điệu, đi xe đạp) và từ 2 ngày trở lên trong một tuần thực hiện các bài tập thể hình.
• Hoạt động mạnh: 75 phút hoạt động mạnh mỗi tuần (đi bộ đường dài, chạy, bơi) và từ 2 ngày trở lên trong một tuần thực hiện các bài tập thể hình.
• Chia nhỏ thời gian tập luyện: Nếu bạn không thể hoạt động liên tục trong 30 phút thì hãy chia bài tập thành các khoảng nhỏ trong 10 phút. Hãy nhớ rằng tất cả các hoạt động hoàn toàn có thể cộng dồn lại cho đủ yêu cầu.
• Hoạt động thể chất với tinh thần vui tươi: Đi bộ hoặc đạp xe với một người bạn, tham gia một lớp học khiêu vũ hay thử tập luyện ở những thời điểm khác nhau trong ngày.

Hoạt động thể chất thường xuyên sẽ cải thiện sức khỏe và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.

3. Hút thuốc lá

Một người hút thuốc lá có khả năng mắc bệnh đột quỵ cao gấp hai lần so với người không hút thuốc. Hút thuốc làm thúc đẩy hình thành cục máu đông, máu trở nên cô đặc hơn và tăng lượng mảng bám tích tụ trên thành mạch máu. Nếu bạn hút thuốc, hãy cố gắng hết sức có thể để cai thuốc. Hãy tham vấn bác sĩ về các biện pháp hỗ trợ cai thuốc như sử dụng miếng dán nicotine, tư vấn và các chương trình can thiệp. Bỏ hút thuốc có thể rất khó khăn. Do đó, không bao giờ bỏ cuộc nếu chúng ta chưa thành công sau lần đầu tiên.

4. Uống bia

Rượu bia đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu là có liên quan đến bệnh đột quỵ. Uống quá nhiều rượu bia có thể làm tăng huyết áp và nguy cơ mắc bệnh đột quỵ. Giới hạn trong việc uống rượu bia điều độ là không nhiều hơn hai ly một ngày đối với nam giới và một ly một ngày đối với nữ giới.

Theo đó, một ly là:

360 ml bia (khoảng 12 ounces).

Hoặc 140 ml rượu vang (khoảng 5 ounces).

Hoặc 35 – 40 ml rượu mạnh (khoảng 1 ¼ – 1 ½ ounce.

3. Cách kiểm tra đột quỵ tại nhà đơn giản mà chính xác

Dù đến nay vẫn chưa có phương pháp nào để phòng ngừa bệnh đột quỵ, tuy nhiên bạn có thể kiểm soát các yếu tố gây bệnh và phát hiện sớm nhất có thể để có biện pháp điều trị tốt nhất. Thường xuyên theo dõi chỉ số huyết áp và cholesterol, nếu nó thay đổi bất thường, bạn nên đến gặp bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân vì sao. Ngoài ra, bạn và gia đình có thể áp dụng các cách kiểm tra đột quỵ sau đây.

1. Nhắm mắt kết hợp nhấc chân lên cao giữ 20 giây

Đây là một trong những cách kiểm tra đột quỵ đơn giản mà rất dễ dàng khi thực hiện tại nhà. Phương pháp này đã được các nhà khoa học nghiên cứu và cho ra kết quả khoảng 50% người không giữ thăng bằng được đến giây thứ 20 khi thực hiện động tác này. Sau khi kiểm tra những trường hợp trên thì có tới 45% có khả năng cao sẽ bị xuất huyết não do sự xuất hiện của các cục máu đông.

Cách kiểm tra đột quỵ từ việc giữ thăng bằng

Điều đó cho thấy rằng nếu động tác này càng khó khăn đối với bạn thì nguy cơ mắc đột quỵ của bạn sẽ càng cao. Cách thực hiện rất đơn giản, bạn chỉ cần co một chân lên sao cho vuông góc với thân người và tiến hành giữ thăng bằng trên tư thế đó mà không dùng tay để giữ chân hay tì, dựa vào bất cứ vật gì xung quanh. Nếu trong quá trình thực hiện mà tay, chân xuất hiện cảm giác tê cứng hay yếu dần đi hay chóng mặt thì hãy đi kiểm tra sức khỏe ngay.

2. Cách kiểm tra đột quỵ bằng sức mạnh cơ bàn tay

Yếu cơ cũng là một trong số các triệu chứng cần lưu ý. Khi trương lực cơ của một trong hai bàn tay yếu thì sẽ làm cho tay của bạn lệch về một phía và không thể xoay lại một cách tự nhiên được. Để thực hiện cách kiểm tra đột quỵ này, bạn cần thực hiện theo các bước sau đây:

• Bước 1: Giơ cao hai tay về phía trước, giữ tay thẳng, cao ngang vai, lòng bàn tay hướng lên trên.

• Bước 2: Nhắm mắt giữ tay thoải mái, không gồng cơ trong vòng từ 1 đến 3 phút.

• Bước 3: Mở mắt và kiểm tra xem hai bàn tay có bị xoay lệch về bên trong không. Nếu trạng thái của hai tay vẫn bình thường thì may mắn là bạn chưa có nguy cơ mắc chứng đột quỵ. Ngược lại, hãy mau đến cơ sở y tế để có kết quả khám bệnh chính xác.

3. Phương pháp đi trên một đường thẳng

Một biểu hiện của tai biến mạch máu não rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác đó chính là thường xuyên đau đầu, chóng mặt. Nếu nhận ra bản thân hay gia đình xuất hiện triệu chứng như trên thì nên áp dụng bài test dưới đây để kiểm tra nguy cơ đột quỵ:

• Bước 1: Tìm một đường thẳng trên nền nhà (có thể là viền gạch lát,…) hoặc nếu không có sẵn, bạn có thể tự tạo bằng việc dùng phấn để vẽ hoặc xếp một dải băng keo đen trên mặt đất.

• Bước 2: Tiến hành đi trên đường thẳng đã tạo sao cho mũi chân sau chạm vào gót bàn chân trước. Tiếp tục di chuyển như vậy cho đến khi hết đoạn đường thẳng, nếu muốn bạn có thể lặp lại nhiều lần để tăng tác dụng.

Phương pháp đi trên một đường thẳng giúp bạn nhận biết sớm đột quỵ

Kết quả, nếu bạn đi hết được đoạn đường đó mà không có các biểu hiện như: chóng mặt, đau đầu,… thì nguy cơ đột quỵ ở bạn thấp. Ngược lại, nếu không thể hoàn thành hết đoạn đường mà lại xuất hiện những triệu chứng như trên thì hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra ngay.

4. Cách kiểm tra đột quỵ kiểu chạm ngón tay

Có thể bạn chưa biết, những ai có nguy cơ đột quỵ cao sẽ gặp khó khăn trong việc kết hợp giữa mắt và tay. Do đó, bài tập dưới đây thường được áp dụng để phát hiện sớm các bệnh lý liên quan đến não. Để thực hiện phương pháp này, bạn cần nhờ đến sự trợ giúp của một người khác, có thể là bạn bè hoặc người thân,…

• Bước 1: Ngồi đối diện người hỗ trợ với một khoảng cách phù hợp. Bạn sẽ đưa ngón trỏ lên và chạm vào đầu ngón tay của người hỗ trợ, sau đó quay lại chạm vào đầu mũi của mình.

Bài test kiểm tra nguy cơ đột quỵ từ việc chạm ngón tay

• Bước 2: Người hỗ trợ tiến hành di chuyển ngón tay, sau đó bạn lặp lại thao tác như bước 1 nhiều lần. Nếu không thể theo kịp người hướng dẫn, bạn nên đi khám sức khỏe ngay.

Đột quỵ là rất nguy hiểm và dễ dẫn đến nguy cơ tử vong. Vì vậy, bạn nên có một nguồn kiến thức nhất định về nó cùng với các cách kiểm tra đột quỵ tại nhà để góp phần phát hiện và điều trị nhanh chóng. Nhờ đó, bạn hoặc gia đình sẽ tránh được những biến chứng mà nó gây nên. Hy vọng nội dung bài viết trên sẽ hữu ích với bạn.

IV. Sử dụng thuốc theo chỉ định:

Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ là một phần quan trọng trong việc kiểm soát nguy cơ đột quỵ. Các loại thuốc được kê đơn nhằm giảm mỡ máu, kiểm soát huyết áp và đường huyết, làm giảm các yếu tố gây ra đột quỵ và các vấn đề về tim mạch.

Dưới đây là một số loại thuốc thông dụng được sử dụng để giảm nguy cơ đột quỵ và các vấn đề về tim mạch:

1. Thuốc giảm cholesterol: Bác sĩ có thể kê đơn statin hoặc các loại thuốc khác như ezetimibe, niacin hay fibrates để giảm mỡ máu, đặc biệt là cholesterol LDL – thành phần mỡ có hại gây tổn thương mạch máu.

2. Thuốc chống huyết áp: Nhóm thuốc này bao gồm beta-blocker, calcium channel blocker, ACE inhibitor, ARB và thiazide diuretics, giúp kiểm soát huyết áp, giảm nguy cơ đột quỵ và các vấn đề về tim mạch.

3. Thuốc giảm đường huyết: Đối với người có tiểu đường, bác sĩ có thể kê đơn thuốc tiểu đường như metformin, sulfonylurea, thiazolidinediones, SGLT2 inhibitor, GLP-1 receptor agonist hoặc insulin để kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ đột quỵ.

4. Thuốc chống đông máu: Bác sĩ có thể kê đơn aspirin hoặc các thuốc chống đông máu khác như clopidogrel để ngăn ngừa cục máu đông trong mạch máu và giảm nguy cơ đột quỵ do cục máu đông tạo nên.

5. Thuốc chống viêm và kháng vi khuẩn: Trong trường hợp bệnh lý tuyến giáp gây ra đột quỵ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống viêm hoặc thuốc kháng vi khuẩn để kiểm soát viêm nhiễm và ngăn ngừa tổn thương mạch máu.

Bạn có thể tham khảo  thực phẩm bảo vệ sức khỏe Tokyo Shinzo xuất xứ Nhật Bản là gợi ý giúp bạn hỗ trợ sức khỏe, tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa bệnh ngay từ khi đang còn khỏe mạnh.

Chăm sóc và phục hồi sau đột quỵ là một quá trình dài và đòi hỏi sự chăm sóc đa chuyên ngành từ các chuyên gia y tế. Bằng việc tập trung vào phục hồi chức năng và kiểm soát yếu tố nguy cơ, chúng ta có thể giúp bệnh nhân sau đột quỵ hồi phục tốt hơn và tăng cơ hội sống một cuộc sống chất lượng cao.

Phòng ngừa tái phát tai biến là quá trình quan trọng và cần được thực hiện một cách nghiêm túc và kiên nhẫn. Bằng việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ, duy trì chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và hỗ trợ tinh thần tốt, bệnh nhân có thể giảm nguy cơ tái phát tai biến và tăng cường sức khỏe tim mạch. Đồng thời, việc điều trị và phòng ngừa các bệnh lý liên quan cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn sức khỏe toàn diện và tránh tái phát tai biến.

Tuy thuốc có thể giúp kiểm soát và giảm nguy cơ đột quỵ, nhưng việc sử dụng thuốc cần được hướng dẫn và giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ. Người bệnh nên tuân thủ đúng liều và thời gian uống thuốc để đảm bảo hiệu quả và tránh tác dụng phụ. Ngoài việc sử dụng thuốc, việc duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân đối và tập luyện thường xuyên là vô cùng quan trọng trong việc giảm nguy cơ đột quỵ và bảo vệ sức khỏe tim mạch.